WHAT GOES – The Market (English Summary Below)

Excuus voor de sterke terminologie die volgt. Maar het moet gezegd. Het is volstrekt absurd en dysfunctioneel om te denken dat de klimaatvernietigende en sociaalontwrichtende impact van de fast-fashion-industrie kan worden opgelost door (of zelfs maar binnen de kaders van) de markt. Het is dé kenmerkende denkfout van partijen die niets willen verliezen aan winst, macht of aandeelhouders: dat méér van hetzelfde uiteindelijk het probleem zal wegnemen.

Nou is het misschien ook wel veel gevraagd van de mode-industrie om zichzelf op te heffen zodat er werkelijk een einde kan komen aan de door haar veroorzaakte ecocide, wegwerpverspilling, overconsumptie en textielslavernij. Het onderliggende probleem is natuurlijk de utopie van economische groei, goedkope energie opgewekt uit fossiele brandstoffen, vrije markten en consumentisme, die in de mode-industrie is gekoppeld aan internationale modemerken en label-fetisjisme. Bijkomend probleem is dat de mode-industrie haar wurgende aandeelhoudersverplichtingen projecteert op en vertaalt naar de psychologische behoefte van mensen om aantrekkelijk te zijn en bemind te worden door andere mensen in hun omgeving.

‘Omdat je het waard bent’ creëert vooral waarde voor modebedrijven op de kapitaalmarkt. Des te meer reden om sceptisch te zijn over oplossingen die binnen de context van de mode-industrie worden aangedragen. Een aantal van deze oplossingen worden gepresenteerd in het laatste rapport van de Global Wellness Summit (2019).

(c) Global Wellness Trend Rapport 2019.

Geen van de door Global Wellness Summit geopperde suggesties pakken het probleem bij de wortel aan. Integendeel, het zijn schijnoplossingen die het probleem alleen maar verergeren, als wrijven in een inktvlek.

Ter illustratie. Onder het kopje ‘MAKE’ wordt gesteld dat de mode-industrie meer afbreekbare materialen moet ontwikkelen. Maar afbreekbaarheid is een schijnoplossing, zoals Coca Cola Zero dat ook is (light frisdrank vergroot de consumptie, de omzet en dus de frisdrankindustrie en al haar verspilling en vervuiling, en de obesitas-epidemie is er ook niet door afgenomen). Plastic, bijvoorbeeld, is in zichzelf geen problematisch materiaal; sterker, voor duurzaamheid is het een fantastisch materiaal omdat het eeuwen meegaat. Het ware probleem is plastic als wegwerpmateriaal dat na 1 of hooguit 10 keer gebruik in de afvalverbrandingsoven belandt. Afbreekbaar of composteerbaar plastic is voor deze wegwerpmentaliteit geen oplossing; sterker, het stimuleert juist wegwerpgebruik (of zal het althans niet ontmoedigen) ‘omdat het toch geen kwaad kan’. En zo wordt een nieuwe groei-industrie voor afbreekbare materialen uit de grond gestampt die door haar schaalgrootte nog steeds afhankelijk zal zijn van internationale aandeelhouders, massale consumptie en – helaas dus ook – vervuilende fossiele brandstoffen en biomassa.

Nog een voorbeeld onder het kopje ‘WEAR’. ‘Smart’ oftewel ‘computergestuurd’ zal een gigantische toename aan energieverbruik vereisen die alleen door het gebruik van vervuilende fossiele brandstoffen en biomassa kan worden geleverd. ‘Smart’ fabrics, ‘smart’ kleding, ‘smart’ kledingkasten, ‘smart’ kledingwinkels, AI’s en robots als ‘personal assistants’, ‘smart’ kledingleveranciers die met drones aan huis leveren – het zou goed zijn om eerst eens te berekenen waar alle energie voor ‘the internet of things’ vandaan moet komen. Hoeveel energie is er nodig voor het grootschalig uitrollen van al die elektrische ‘smart’ oplossingen en wat zal daarvan de impact op de biosfeer zijn in vergelijking met analoge, niet-elektrische tegenhangers? Veel. Climate Home News berekende al in 2017 dat in 2025 het wereldwijde dataverkeer ongeveer eenvijfde van het totale energieverbruik zal opslurpen.

Nog een voorbeeld dan. Het kopje ‘REUSE & RECYCLE’. Als ‘recycling ‘en ‘upcycling’ van tweedehands- en afgedankte kleding een verdienmodel wordt, dan kunnen alleen fast fashion en overconsumentisme zorgen voor een gestage stroom noodzakelijke grondstoffen. Een bedrijf dat schoenen maakt van uitgespuugde stukken kauwgom op straat heeft belang bij heel veel kauwgomuitspugers, en heel veel kauwgomuitspugers – inclusief heel veel kauwgomindustrie – zorgen nou niet bepaald voor een schonere biosfeer.

Wat écht nodig is, is een volledig andere manier om naar kleding te kijken, naar kleding als essentiële levensbehoefte in de eerste plaats en als belangrijke betekenisdrager voor sociale interactie in de tweede plaats. De rest is bijzaak, ook al wordt juist deze rest als hoofdzaak uitgeroepen door marketeers, influencers op instagram en voorvechters van identiteitspolitiek die ‘zichzelf zijn’ koppelen aan een bepaalde mode-uiting.

Wat écht nodig is, is (veel) minder kleding per persoon van (veel) betere kwaliteit met (veel) meer individuele aandacht voor vorm en ontwerp. Kleding die niet wordt gemaakt door marktpartijen met winstoogmerk, en niet wordt verhandeld in de logistiek van een wereldwijd productieproces. Eén persoon heeft aan een paar zorgvuldig gemaakte, persoonlijk favoriete kledingstukken genoeg voor decennia. Beter drie mooie lievelingshemden van onverwoestbaar linnen in gebruik, dan een metershoge stapel ongedragen tops in de kast. De kortstondige vreugde van iets nieuws hebben kan ook worden opgeroepen met kleine aanpassingen aan bestaande kleding, of een nieuw detail daaraan, of een nieuw verfbad van natuurlijke pigmenten. En niemand kan ‘gegoten’ beter bepalen én maken dan jijzelf, met of zonder hulp van iemand in de omgeving, vriendin of vakvrouw. Elegantie gaat niet over prêt à porter, maar over de ontspannen en zelfverzekerde houding van het lichaam, over ‘lekker in je vel zitten’, over kleding die jouw unieke vorm complimenteert en waarin je je aantrekkelijk voelt omdat alles als gegoten zit. Kleding die voldoet aan jouw smaak en niet die van de buurvrouw, een collega, de nieuwslezer van het NOS-journaal of die leuke moeder op het schoolplein.

***
English Summary

Less is the new more

Sorry for the strong terminology that follows. But it has to be said. It is utterly absurd and dysfunctional to think that the climate-destructive and socially disruptive impact of today’s fashion industry can be solved by (or even within the framework of) the global market. It is the characteristic fallacy of parties who do not want to lose anything to profit, power or shareholders: that more of the same will eventually solve the problem.

‘Because you’re worth it’ only creates value for fashion companies in the capital market. All the more reason to be skeptical about solutions offered in the context of the fashion industry. Some of these solutions are presented in the latest report of the Global Wellness Summit (2019).

(c) Global Wellness Trend Rapport 2019.

However none of their suggestions address the problem at the root. On the contrary, they are false solutions that exacerbate the problem, like rubbing in an ink stain.

As an example. Under the heading ‘MAKE’ it is stated that the fashion industry should develop more biodegradable materials. But biodegradability is a false solution. Plastic, for example, is not a problematic material in itself; on the contrary, for durability it is a fantastic material because it will last for centuries. The real problem is plastic being used as disposable material that ends up in the landfill after 1 or at most 10 uses. Biodegradable or compostable plastic is not a solution for this ‘disposable’ mentality; in fact, it encourages disposable use (or at least it will not discourage it) ‘because it can’t hurt’. And so, a new growth industry for biodegradable materials is built that, due to its global scale, will still depend on international shareholders, massive consumption and – unfortunately also – polluting fossil fuels and biomass.

What is really needed is (much) less clothing per person of (much) better quality with (much) more individual attention to shape and design. Clothing that is not made or traded by profit-making market parties. A few carefully crafted, personal favorite pieces of clothing will last for decades. Better to use three beautiful favorite shirts of indestructible linen than to have a meter-high pile of unworn tops in the closet. And elegance is not about ready-to-wear, but about the relaxed and confident posture of the body, about ‘feeling comfortable’, about clothing that compliments your unique shape and in which you feel attractive because everything fits like a glove. Clothing that meets your taste and not that of the neighbor, a colleague, the anchor of the news or that nice mother in the schoolyard. And no one can determine and make a perfect fit better than yourself, with or without a little help from someone closeby, girlfriend or professional.